Είτε στο παρελθόν βουτούσατε στα καλάθια για να αρπάξετε τα πιο φτηνά προιόντα σε ένα κατάστημα είτε γενικά προτιμάτε να επωφεληθείτε από τις εκπτώσεις στο διαδίκτυο από την άνεση του σπιτιού, υπάρχει κάτι που πρέπει να γνωρίζετε: Η Μαύρη Παρασκευή είναι πολύ κακή για εμάς αλλά και για το περιβάλλον.
Καθώς οι εταιρείες μειώνουν τις τιμές για την έναρξη της εορταστικής περιόδου οι αγοραστές καταναλώνουν υπερβολικά ηλεκτρονικά είδη, πλαστικά και είδη ένδυσης fast fashion και το αποτέλεσμα, παρά τις εκπτώσεις παραμένει χασούρα.
"Είναι δύσκολο να αντισταθείς στην ευκαιρία, αλλά η fast-fashion σημαίνει πως καταναλώνουμε και πετάμε ρούχα πιο γρήγορα από αυτό που μπορεί να αντέξει ο πλανήτης" υπογραμμίζει η Κίρστεν Μπρόντε, επικεφαλής της εκστρατείας Detox my Fashion που συνεχίζει να διεξάγει η ΜΚΟ από το 2011.
Πώς βγήκε το όνομά της
Ο όρος "Μαύρη Παρασκευή" (όπως χρησιμοποιείται σήμερα) προήλθε από τη δεκαετία του 1950 στη Φιλαδέλφεια, όπου ο ποδοσφαιρικός αγώνας Στρατού και Ναυτικού πραγματοποιείται συνήθως το Σαββατοκύριακο του Σαββάτου των Ευχαριστιών.
Όταν οι επισκέπτες και οι τουρίστες που έρχονταν για να δουν τον αγώνα εισέβαλλαν στην πόλη για βόλτα και ψώνια, οι αστυνομικοί της Φιλαδέλφειας που έπρεπε να περιπολούν για να ελέγχουν τα πλήθη ονόμαζαν τη μέρα με αμηχανία "Μαύρη Παρασκευή".
Η Βlack Friday σήμερα
Κατά την τελευταία δεκαετία, φαίνεται ότι υπάρχει μεγάλη αύξηση της βίας εκείνη την ημέρα. Σύμφωνα με έναν ιστότοπο που παρακολουθεί τα θύματα θανάτου της Μαύρης Παρασκευής, υπήρξαν 10 θάνατοι και 111 τραυματισμοί που συνδέονται άμεσα με τις αγορές της Μαύρης Παρασκευής από το 2006. Για παράδειγμα, ένας υπάλληλος της WalMart ποδοπατήθηκε μέχρι θανάτου, έχουν γίνει δεκάδες ληστείες στα πάρκινγκ, κλοπές καταστημάτων, πυροβολισμοί και ένα γενικό χάος. Αν και ο κλάδος μαθαίνει συνεχώς από λάθη του παρελθόντος για να εξυπηρετεί καλύτερα τους πελάτες, παραμελεί κρίσιμα ζητήματα ενέργειας, κινητικότητας και υγείας. Πίσω από τη Μαύρη Παρασκευή, η υποδομή που καθιστά όλες αυτές τις διαδικτυακές αγορές δυνατές, είναι τεράστια - τα επιπλέον φορτηγά παράδοσης προσθέτουν έξτρα κίνηση στους ήδη μπλοκαρισμένους δρόμους και οι οδηγοί υποφέρουν από άγχος και κόπωση.
Υπάρχουν τέσσερις μεγάλοι παράγοντες που αυξάνουν τη βιασύνη των αγορών: Είναι μεγάλη η έκπτωση; Είναι δημοφιλές προϊόν; Είναι αποκλειστική έκπτωση; Κάθε φορά που η απάντηση είναι "ναι", η ζήτηση αυξάνεται.
Κακή για το μυαλό μας
Στον εγκέφαλό μας, έχουμε κάποιες δομές που ονομάζονται "σύστημα ανταμοιβής". Όποτε ενεργοποιούνται αυτές οι δομές, ενεργοποιούνται διαφορετικές ομάδες νευρώνων. Αυτό διεγείρει ένα ευχάριστο συναίσθημα. Και αυτό το συναίσθημα είναι τόσο δυνατό που ο εγκέφαλός μας τείνει να ξεχνά τα πάντα σε εκείνη τη στιγμή.
"Σε σύγκριση με τις κανονικές τιμές, οι λέξεις όπως «έκπτωση» ενεργοποιούν το σύστημα ανταμοιβής πολύ περισσότερο. Για να το αντισταθμίσουμε, έχουμε περιοχές στον εγκέφαλό μας που υποτίθεται ότι θα μας εκλογικεύσουν τις επιυμίες μας και θα εξορθολογίσουν εάν η αγορά είναι απαραίτητη ή όχι. Αλλά όταν αντιμετωπίζουμε εκπτώσεις, αυτή η περιοχή σχεδόν, απενεργοποιείται", λέει ο Καθηγητής και νευροεπιστήμονας, Christian Elger. "Είναι σαν ναρκωτικά".
Τι να κάνετε: Δύο πράγματα είναι σημαντικά. Πρώτα, αφιερώστε λίγο χρόνο πριν αγοράσετε πραγματικά το προϊόν. Κλείστε τον υπολογιστή ή σε περιόδους κανονικότητας και όχι lockdown βγείτε από το μαγαζί. Αυτό δίνει στο λογικό μέρος του εγκεφάλου χρόνο για να υπολογίσει την αναγκαιότητα. Μετά από 30 λεπτά, πιθανότατα δεν θα θέλετε ούτε τα μισά από αυτά που είχατε αρχικά στο καλάθι αγορών σας. Ακόμη το online shopping ξεγελάει τον εγκέφαλο. Εκείνη τη στιγμή, δεν αισθάνεστε ότι ξοδεύετε. Ο λογαριασμός έρχεται ένα μήνα αργότερα και οι άνθρωποι έχουν σχεδόν ξεχάσει τα χρήματα που ξόδεψαν.
