Τα όνειρα στη λογοτεχνία έχουν μια ρομαντική υπόσταση. Στο κινηματογράφο διευκολύνουν την εξέλιξης της ταινίας, για τους επιστήμονες όμως αποτελούν εδώ και δεκαετίες μια συνεχώς εξερευνόμενη περιοχή, που συνεχώς δίνει καινούργια στοιχεία.
Ο ύπνος μας περιλαμβάνει 2 βασικά στάδια. Μόλις κοιμόμαστε μπαίνουμε στη φάση των «βραδέων κυμάτων» (NREM: Non Rapid Eye Movement), που αποτελεί ουσιαστικά τον βαθύ ύπνο. Ο ύπνος NREM διακόπτεται από τη φάση REM (Rapid Eye Movement), όπου έχουμε ταχείες οφθαλμικές κινήσεις (ενώ τα μάτια μας είναι κλειστά) και είναι η στιγμή που ονειρευόμαστε.
Στην πραγματικότητα το σώμα μας εκείνη τη στιγμή είναι σαν παράλυτο, ακριβώς για να μην μπορούμε να ακολουθήσουμε όσα βλέπουμε στο όνειρό μας. Οι δύο αυτές φάσεις εναλλάσσονται μεταξύ τους και κατά τη διάρκεια μιας νύχτας έχουμε συνήθως 4-6 τέτοιους κύκλους εναλλαγής της φάσης NREM και REM.
Υπάρχουν περιπτώσεις που ονειρεύομαστε, αλλά δεν θυμόμαστε τα όνειρα μας. Όπως επίσης υπάρχουν, σπάνια βέβαια, περιπτώσεις που δεν ονειρευόμαστε καθόλου. Αυτό οφείλεται στη κακή ποιότητα του ύπνου που κάνουμε ή στο ότι κοιμόμαστε πολύ πρωινές ώρες.
Γιατί όμως βλέπουμε όνειρα;
Εδώ οι ψυχολόγοι και οι επιστήμονες είναι διχασμένοι. Ο εγκέφαλος συνεχίζει και λειτουργεί κατά τη διάρκεια του ύπνου, και παράγει διάσπαρτες εικόνες, που εμείς όταν ξυπνάμε τις βάζουμε σε σειρά και τις κάνουμε ιστορία. Κυρίως όταν είναι πολύ έντονες.
Άλλοι επιστήμονες θεωρούν, ότι τα όνειρα είναι η επεξεργασία των πληροφοριών που πέρνουμε μέσα στην ημέρα μας, και τις οποίες προσπεράσαμε ή το άκρως αντίθετο, τις δώσαμε πολύ προσοχή.
Επίσης στα όνειρα έρχονται πρόσωπα και υποθέσεις που μας πιέζουν πολύ μέσα στην ημέρα, ή πρόσωπα που έχουμε καιρό να δούμε, αλλά επιζητάμε να δούμε. Στην ουσία καθοδηγούμε με τη σκέψη μας τι θα δούμε στον ύπνο μας.
Πως μπορούν να φανούν χρήσιμα τα όνειρα;
Τα όνειρα μας δίνουν μια πρώτη ευκαιρία, να δούμε τι πραγματικά μας απασχολεί και να βάλουμε σε τάξη τις προτεραίοτητες μας. Επίσης μας φωτίζει πλευρές από μια υπόθεση που πιθανόν να μας ξέφυγαν σε πρώτη ανάγνωση.
Η μετάφραση των ονείρων είναι πολύ δύσκολη υπόθεση, και για αυτό απαιτείται μια λεπτομερή ανάλυση, και όχι μια πρόχειρη ανάγνωση και ερμηνεία.
Οι ψυχολόγοι πολλές φορές εστιάζουν στα όνειρα, καθώς εκεί η λογική έχει μικρότερη συμμετοχή από την καθημερινότητά μας. Επίσης στα όνειρα δεν υπάρχουν εξωγενείς παράγοντες, ούτε κάποια συναισθήματα όπως ο φόβος, για αυτό και χρησιμοποιούνται στην ψυχανάλυση.
Ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα όνειρα είναι ότι ονειρευόμαστε από έμβρυα, ότι οι ηλικιωμένοι ονειρεύονται σπανιότερα και ότι η έλλειψη ονείρων οδηγεί σε ψυχολογικές διαταραχές.
